LIVE NIRVANA INTERVIEW ARCHIVE November 5, 1989 - Amsterdam, NL

Euforie in Tivoli. De bloem van Subpop, het label van Seattle zit na het concert samengepakt in één kleedkamer. De tot turbo hashpijpen ingedeukte bierblikjes gaan in hoog tempo rond. Kurdt Kobain, favoriet van producer Jack Jack Endino, is al volkomen bleached in het Nirvana. Hij zit roerloos in een hoek en zal niet meer achter zijn gordijn van steil blond haar tevoorschijn komen. Kogelronde Tad Doyle, het boegbeeld van Sub Pop, zorgt in vorm te blijven met minstens acht witte boterhammen met pindakaas. Nirvana- bassist Chris wil best praten ("kom op met je vragen") maar de scene wordt volkomen beheerst door Kurt Danielson, de bassist van Tad. Hij troont op de toppen van welbespraaktheid en houdt de propvolle kleedkamer een half uur onder in de slappe lach. "We've been blowing for hours. We picked up some Morocco and we got a whole packet free on the deal. When we walked out there was quite a slant in our step." Het moet allemaal op ook.

"Tad en ik zijn nu een jaar samen. We zijn als het ware getrouwd met elkaar. We voelen voor elkaar als echtgenoten. Ik hoef maar te zeggen: Tad, haal alsjeblieft een brood voor me en hij geeft me een brood. Daarom houd ik zo van Tad. Dit zijn de beste jaren van mijn leven. (Tad: “Graag gedaan, jongen.") Tad is mijn eerste groep. De eerste vier maanden had ik geen idee wat ik aan het doen was. En nu nog, je kunt beter op paarden wedden. Zoals vanavond, toen ik vergeten had 'em in te pluggen. Drummers hebben dat probleem niet. Een noot per week, dat is wat ik aan kan. Zes voor de hele tour. (Tad: “Dit wordt gepubliceerd hoor")

Kurt heeft een Volkswagen en even mag Chris meepraten als het erom gaat wie de oudste Volkswagen heeft - I'm a proud Volkswagen Owner - en Tad had er ooit een met een Split Front Window. Maar dan begint Kurt over zijn "Volkswagen with a complementary Schnauzer in the back seat" en daarna is hij niet meer te stuiten. "Ik zag pas een documentaire op TV, waarin werd aangetoond dat Freud eigenlijk een Schnauzer was. A Schnauzer is to be treasured for better and for worse." Zijn Schnauzer communiceert tele-patisch met hem. Bijbelvast reciteert hij Psalm 23 volgens Schnauzer en het evangelie volgens Schnauzer, hem als kind voorgelezen door de Grote Schnauzer. "It is the real satisfactory pet."

Kurt heeft zelf iets van een knuffeldier. Hij is groot, blond, en waarschijnlijk een rasmuzikant. (Tad trof hem bij het inmiddels opgeheven Bundle of Hiss waar Kurt al lang voor Tad speelde. Drummer Dan Peters ging naar Mudhoney.)

Tad bezweert me de tape ongekuist aan Sub Pop te sturen. Komt hij dan niet in verkeerde handen? "Al hun post wordt toch door ons opengemaakt."

De enige die volkomen nuchter is, is Gary Thorstensen, de gitarist van Tad. Niet groot, donkere krullen, loenst een heel klein beetje en is heel openhartig. "Ik vind het leuk dat het er is voor wie daar behoefte aan hebben, maar ik hoef dat spul niet. Hier niet en thuis niet.”

Wat hoef jij wel? Bier?

"Bij voorkeur wel, ja."

Voor, tijdens of na het optreden?

"Na, maar bij tours ook wel tijdens."

"En soms de hele dag!' roept Chris..

Hoe denk jij over Seattle, wil jij niet eens naar New York?

"Nee absoluut niet. Seattle is niet een plaats die je wilt verlaten.”

Hou je van de scene daar?

"Nee de scene heeft niets te maken met van Seattle houden. Integendeel. D'r is daar amper een scene in Seattle."

Maar Subpop bestaat voornamelijk uit Seattle-groepen?

"Uitsluitend Seattle groepen. Maar de bekendheid ligt niet in Seattle. In Seattle zijn we faceless nobodies. Alle bekendheid begint buiten Seattle, dat maakt Seattle een goeie plek om te wonen, lekker rustig."

Is Tad je eerste band?

"Ja. Tad and I bumped heads last year. I thought he was a mean hulky maniac. He is very intimidating. ("Dat zou je nu niet zeggen" roept Chris.) Zoals je gezien hebt is dat alleen maar de buitenkant."

Wat is de binnenkant?

"The essence of Tad. The heart. The Soul. He is heavy on the soul. The man has a lot of soul. Hij is een gevoelig mens, maar wat meer is: he has a slant on things that not many people have. Een kijk op het leven, op muziek, op spelen in een band die ons allemaal in zijn sfeer heeft binnengesleept, en waar ik me heel goed in voel, en waardoor we allemaal hier zijn en ik ben verdomd blij dat ik hier ben. Dank je wel Holland."

Was het ook Dank je wel Engeland?

"Nou en of. Daar hadden we veel vollere zalen, mensen die meer open stonden. ("Die meer stoned waren", roept Tad, "Vanavond waren wij de enigen die stoned waren.")

KATER

"We hebben een fantastische tijd," zegt Chris, "We moeten nog vier weken in Europa. Vandaag is het de tweeweekse verjaardag van onze tour, and we're still going strong."

Chris Novoselic is lang, met donker haar en lichte ogen. Zijn sikje geeft hem iets van een sik. Hij heeft de gebruinde huid van een buitenmens. Twee dagen later, in het hotel, is hij het vooral die last heeft van de kater. Hij ziet bleek onder het bruin. Chad Channing, de kleine drummer van Nirvana, maakt daarentegen een bijzonder montere indruk. Hij zou de perfecte figurant in een hippiefilm zijn. Vriendelijk, intelligent, een smal bleek gezicht en sluik lang haar.

Kurdt Kobain, zanger/gitarist/songschrijver van Nirvana blijkt nuchter een bijzonder lucide oogopslag te hebben. Hij heeft nog besognes en verdwijnt haastig uit het hotel.

"Zij heeft een WITTE!" roept Chad als hij Bleach uit de hoes haalt waar ik net mee uit de winkel kom. "Weet je wel dat die 50 dollar waard is? Daar zijn er maar duizend van. Je hebt een collectors item. Op de Amerikaanse persing staat Love Buzz in plaats van Big Cheese en daar zijn ook maar duizend witte van. Oorspronkelijk zou alleen Blew, de EP in Europa worden uitgebracht. Daar stond Love Buzz al op, for everybody to enjoy, daarom is hier een andere persing uitgebracht. Volgens mij zijn er daar ook maar duizend van. Ik zou er maar zuinig op zijn!"

Is dat ook jouw favoriete track, Chris?

"I'm sick of all of them."

Misschien moest je wel niet zulke lange tours plannen.

"Ja, dat weet ik. Maar ja, als je eenmaal aan deze kant van de oceaan bent... Ik ben visser geweest. Mijn ouders zijn uit Joegoslavië. Ik ben in de V.S. geboren. Mijn vader woont nu in Joegoslavië. Ik ben er drie of vier keer geweest. Volgende maand ga ik ook naar hem toe. Na de tour ga ik niet mee terug naar de V.S."

Je zou tussendoor even naar Joegoslavië moeten...

"Ja dat zou fantastisch zijn, nu twee weken er tussenuit."

Chad Channing zet op mijn kaart een stip in de baai bij Seattle. "Daar woon ik. Bainbridge Island." Hij beschrijft een eilandje zo groot als Vlieland. "Voor mij is reizen is heel anders. I have total experience in travelling. Op reis zijn maakt geen enkel verschil uit voor mij. Op een plek blijven, daar ben ik niet aan gewend, daar zou ik wel gek van worden."

Maar jij gaat wel steeds terug naar je eilandje.

"Ja, dat is echt een plek om naar terug te gaan."

Als je geen muziek zou maken, wat zou je dan doen, heb je ook een beroep gehad, zoals Tad?

"Ik ben kitchen manager. Sate's, sea food, cajun food. Cajun food got really big.”

Gaan jullie zo op zoek naar een leuk restaurant met die 25 gulden of ga je het eerste het beste binnen?

Chris: "Toen we in de VS toerden reden we soms uren rond, en dan was het maar: Daar wil ik niet eten, daar wil ik niet eten. Tot ik riep: jullie weken het maar uit, ik ga naar McDonalds. Ik trok hem langs de kant van de weg, en daar zaten we."

Ik heb ook Dope, Guns & Funking in the Streets bij me.

Hier staan allemaal Seattle-bands op. Kennen jullie er wat van?

Chad: "I like the U-men. My All Time Favourite Seattle-Band. Ik zag ze voor het eerst in '82 op de verjaardag van een vriend van me. Zijn vader had een band gehuurd. Ze hadden allevier glimmende groene pakken en kort Beatlehaar. Ze hebben twee platen uit en een EP. Ik heb ze nooit persoonlijk ontmoet, wel vier keer zien optreden. Als je iets van hen tegenkomt moet je het zeker zien te pakken krijgen. Thrown Ups is de side band van Mudhoney. Een soort feestband. Ze hebben onder andere een prachtige Queen-imitatie. Helios Creed is ook geproduceerd door Jack Endino. Hij speelt er zelf ook op mee."

Hoe zitten jullie bij Sub Pop, jullie zijn niet van plan van label te verwisselen?

Chad: "Op 't ogenblik zijn we heel tevreden, maar m' is iedere volgende stap die we nemen als band heel belangrijk, dus over een poosje zien we wel verder."

Zijn jullie al bezig met een nieuwe plaat?

Chris: "We hebben een paar nieuwe songs die we er af en toe tussendoor gooien, maar we zijn er nog niet hard mee bezig."

Chad: "We hebben nu vanaf juni getoerd, eerst in Texas en New York, en we hebben geen gelegenheid gehad als band samen te werken. We zullen een paar weken nodig hebben om op adem te komen en dan gaan we aan nieuw materiaal werken. Onze tour in New York moesten we afbreken omdat het niet meer ging met Jason (Everman). We kregen steeds meer meningsverschillen over de muziek. In de tijd dat we in New York toerden schreven we veel nieuw materiaal. Jason vond wat wij deden niet interessant. Het klikte niet meer. Hij moest spelen wat hij niet wilde spelen. Hij speelt nu bij Soundgarden."

Dus het was ook wel een opluchting dat hij wegging?

"Ja, maar het was niet leuk een tour af te moeten breken."

Chris: "Dat doen we altijd. We worden er ziek van. Deze Europese tour, ik zou nu ook naar huis rijden als dat kon. I'm pretty upset about things. Ik ga dood. Elke dag word ik half dood wakker."

Neem wat beweging.

"Doe ik nooit. Werken, dat vind ik lichaamsbeweging. D'r gaat niks boven houthakken of een dijk graven."

Je kunt naar een fitness. Hier vlakbij is een zwembad.

"Ja, zulke positieve dingen houdt mijn vriendin me ook altijd voor. Ga iets doen in plaats van je elke dag suf te blowen."

RECIPROCAL RECORDING

Die avond in Tivoli had Chris steeds met Gary's gitaar zitten spelen. “Mooie gitaar. Vroeger speelde ik ook gitaar. Maar ik speel liever bas. Want je kunt BASS ook schrijven als BASE en dan betekent het FUNDAMENT. Als basspeler heb je een hoop macht."

Bij producer Jack Endino zit hij geheid. Zowel op Bleach als op God's Balls loopt de ritmesectie als een zware betonnen steunbalk onder alle nummers door, waarnaast de dreigende gitaar van Gary en zelfs de stem van brulboei Tad nog haast frivool afsteken.

HOWL (nr. 5) in gesprek met Producer Jack Endino:

Ik heb een citaat van je gelezen, waarin je zegt, dat men 16 sporen eigenlijk niet nodig heeft, acht zou al genoeg zijn...

"8-track is voldoende. Nirvana, Screaming Life van Soundgarden of Hallowed Ground van Skin Yard zijn op acht sporen opgenomen. Veel van de beste Seattle-dingen zijn op 8 sporen. Er is niks mis met 16 sporen, en ik vind het heel prettig, maar veel bands hebben 16 sporen gewoon niet nodig, laat staan 24. Het is daarbij belangrijk, die acht sporen te nemen en zo groot mogelijk te laten klinken. Het is een kwestie van discipline. Je hebt maar acht sporen, dus je moet er het beste van maken. Je kunt geen vier zangsporen gebruiken, je kunt geen vijf ritmegitaren opnemen en je kunt ook niet de beste gitaarsolo uitzoeken. Het moet gewoon allemaal kloppen. Als iets niet goed is, moet je het spoor wissen en opnieuw opnemen. Alle beslissingen moeten nog bij het opnemen worden genomen. Discipline is een belangrijke faktor - en het is veel goedkoper. Helaas wordt de 8-sporeninstallatie er bij ons langzamerhand uitgewerkt, omdat mijn baas op steeds grotere apparatuur aanstuurt. Maar zo gaat het altijd."

Waarom hebben de meeste 8-sporenopnamen die je hoort zo'n dun geluid?

"Het hangt af van de ruimte, waarin de drums opgenomen worden, en van de oren van de geluidtechnicus. Echt waar! Een goede studio en een gevoel voor de muziek, die wordt opgenomen. En verder speelt tijd een beslissende rol. Als je genoeg tijd hebt het juiste geluid te vinden, dan wordt een 8-sporenopname werkelijk goed. Als je maar gewoon een microfoon neerzet, wordt de opname waardeloos, hoeveel sporen je ook hebt. Het voordeel van acht sporen is, dat het goedkoop is. Daarom kun je er ook meer tijd aan besteden om de goede drumsound te vinden. Je kunt het opbrengen, met de gitaarmicrofoons rond te gaan of verschillende versterkers uit te proberen, tot je de optimale sound vindt. En je hebt meer tijd om te mixen, wat er normaal gesproken vaak bij inschiet. Ik houd van 8-track, maar 16 track vind ik nog leuker, sinds ik daaraan gewend ben. Ik ben verwend. Bijna alles op Sub Pop 200 is 16-track, en het klinkt minstens zo goed als de andere dingen.

Op welke van de door jou geproduceerde platen ben je het meest trots?

"Ik wil niet opscheppen, maar dat is Hallowed Ground van mijn eigen band. Maar afgezien daarvan zou ik zeggen Sub Pop 200, omdat toen alles opgesteld stond en iedereen bij mij in de studio was. Het was soms één grote party. Veel werk en een hoop lol. Tegenwoordig is mijn favoriete plaat de Nirvana-elpee, omdat dat een van de laatste achtsporen-opnamen is. De meeste songs hebben meestal maar één gitaar- en één vocal-track. Maar Kurdt Kobain is zo'n uitstekend musicus, dat hij niet meer dan één gitaar- en zangspoor nodig heeft. Hij is het beste voorbeeld van die discipline, waar ik het over had."

Tad, wat komt er nu van jullie uit?

"Een 12' single, Salt Lake. Steve Albini mixed it, I'm a Big Black Rapeman fan. De vorige werd door Jack Endino van Skinyard geproduceerd, samen met de band. Hij komt volgend jaar ook met een nieuwe plaat, op ZZ Records if you can find it."

Is Jack Endino de voornaamste Subpop producer?

"Ja dat kun je wel zeggen. Hij werkt daar, hij is vertrouwd met de equipment. Reciprocal is niet een echt grote studio, het is efficient, klein, met veel goede apparatuur. En wat het belangrijkste is, er werken uitstekende mensen, daarom werkt het daar lekker.

Hoe was Apeldoorn?

"Great. We waren dronken. Voor, tijdens en na.”

Om Tad Doyle kan niemand heen. Hij is echt vreselijk dik. Zijn omvang draagt er ongetwijfeld toe bij dat hij, hoe dan ook en waar dan ook, opgemerkt wordt. Hij heeft sluik donker haar, dat in sliertjes neerhangt, en zeeén van melancholieke donkerbruine ogen. Aan zijn vrij kleine handen zie je dat hij niet echt als driehonderdponder gepland was.

Je ontmoette Bruce Pavitt bij Musak Seattle. Wat deed jij daar?

"De cassettes die terugkomen uit de restaurants en hotels uit elkaar nemen, schoonmaken."

Ik dacht dat je slager geweest was.

"Dat ben ik ook jaren geweest, maar het werd me te link."

Waarom was je slager geworden?

"Ik werkte bij een levensmiddelenzaak, eerst als schoonmaker, daarna op de vleeswarenafdeling. De chef zag dat ik heel zorgvuldig werkte en vroeg of ik niet de slagersvakopleiding wilde doen en ik zei: "Sure". Dus die heb ik helemaal afgelopen tot ik meesterslager was, het hoogst op de salarisschaal. Toen ik in Seattle kwam, heb ik eerst een tijd in een vleesfabriek gewerkt. Dat was niet leuk, de hele dag aan de uitbeentafel, met lieslaarzen door het bloed wadend. Na een half jaar kwam ik gelukkig in een gewone slagerij. Maar het is een gevaarlijk vak. Ik was heel bang een vinger kwijt te raken. En toen ik een keer in allerijl naar het ziekenhuis moest worden gebracht omdat ik me in een ader gestoken had, heb ik er helemaal mee gekapt."

"Zo lang ik me herinnner heb ik muziek gemaakt. Eerst was ik drummer. Later ging ik gitaar spelen. Mijn debuutsingle maakte ik helemaal alleen. Ik begon met de bas, de drums, een gitaarpartij, toen nog een gitaarpartij, toen de stem. Drie songs, waarvan er twee zijn uitgebracht. Ik deed het in een paar dagen en ik vermaakte me daar uitstekend mee."

Ik wou dat ze nog te krijgen waren.

"Er zijn er maar 1000 van gemaakt, op verschillende kleuren vinyl. Ze zullen wel bij verzamelaars beland zijn."

Volgens Gary heb je a special slant...

"Ach, ik weet niet. Misschien zie ik de dingen anders dan andere mensen. En zeg ik de dingen anders dan... Ik hou ervan de mensen aan het lachen te krijgen."

Op de plaat klink je soms erg droevig.

"Ja, het zijn natuurlijk vaak heel nare dingen waar je over zingt, waar je je ongelukkig om voelt. Behemoth bijvoorbeeld. Op een nacht waren we allemaal dronken, we waren onderweg naar Kurt's huis vanaf de bar waar we uit gegooid waren. Opeens werden we besprongen door een stel grote kerels die ons in elkaar sloegen. En Helot gaat over de laatste dagen van Pompeii. Ik heb daar een documentaire over gezien. Alles en iedereen werd in een paar seconden bedekt met gloeiende as. Ze hebben een vastgeketende slavin gevonden... Echt afgrijselijk. Zeer aangrijpend. We zingen over afgrijselijke dingen, niet om te shockeren, maar omdat de wereld zo is, gewoon. Cyanide Bath gaat over de dingen waar mensen zich mee vergiftigen: drank, excessief eten, heroïne, cocaïne. Cyanide wordt gebruikt om verontreinigingen uit metalen te verwijderen. Het zou handig zijn als je mensen in zo’n bad zou kunnen stoppen. Boiler Room schreef ik toen ik The Shining gezien had. Ik ben een groot Jack Nicholson fan. Hollowman gaat over een man die bij de Truck Stop in Seattle werkte. Hij was heel mager, bijna doorzichtig, hij leek wel hol. Hij zei nooit wat en joeg de mensen de stuipen op het lijf alleen al door zijn uiterlijk. Nipple Belt gaat over A.K., een moordenaar uit de Mid West. Een vreselijk monster. Hij vilde zijn slachtoffers, looide hun huiden en maakte er kleren uit. Echt heel ziek. Hij was de inspiratie voor Psycho en The Texas Chainsaw Massacre.

Vertel eens iets over Sub Pop.

"Jonathan Poneman en Bruce Pavitt are the head guys. Bruce heeft Sub Pop opgezet. Hij zat in Olympia op een Community College. Dat is een college waar je kunt afstuderen op elk onderwerp dat je maar wilt. Dus hij heeft een graad gehaald in Platen Verzamelen. Sub Pop was eerst de naam van het popblad dat hij begon. En toen begon hij compilaties uit te brengen voor zijn lezers. Hij is ook een groot DJ"

(Telefoon van Label-genoten Loveslug. Tad spreekt af die avond met hen naar de Melkweg te gaan.)

"Het is een heel goed label. Ze laten je enorm vrij. Ze regelen de zaken prima voor ons. Dat we nu in Europa zitten bijvoorbeeld. Het zijn uitstekende zakenlieden en goeie vrienden. Ik ben blij dat ik erbij zit.

Waarom touren jullie samen met Nirvana?

"Sub Pop heeft ons bij elkaar geplaatst. Financieel is het aantrekkelijker twee groepen samen te laten touren, want dan krijg je reductie op de vliegtickets, en ze worden samen geboekt."

Chris van Nirvana vindt een tour van zes weken wel erg lang, voel jij dat ook zo?

"Ja, zes weken is lang. Maar wij hebben in Amerika ook zes weken getourd. Nirvana heeft het nog nooit langer dan drie weken volgehouden. Maar ze hebben geen keus. Ze kunnen niet terug. Maar ze redden het wel."

Als je elke avond zoveel blowt...

"We zijn hier eerst helemaal over de rooie gegaan. Toen we hier kwamen gingen we regelrecht naar een coffeeshop. We hebben er van genoten. Maar thuis hebben we ook zeer sterke marihuana. In Washington State groeit de beste marihuana ter wereld. Hier doen we het omdat je het hier kunt krijgen. Maar als we in andere landen zijn, talen we er niet naar."

Waarom heeft jullie plaat zo'n walgelijke titel? Ja, dat verhaal over die pornofilm die jij en Kurt zagen op de verjaardag van de gitarist van Bundle Of Hiss ken ik nu wel. Die man daarin riep God's Balls.' Maar dat is nog geen reden om je plaat zo te noemen.

"Er zijn mensen die het de beste elpeetitel vinden die ze ooit gehoord hebben, en anderen moraliseren en keuren hem af."

Ik moraliseer niet. Ik vind gewoon elke gratuite confrontatie met geslachtsdelen smakeloos.

"Uitstekend. Als we maar reakties krijgen."

Reakties zullen ze krijgen. Tad Doyle's charismatische clownsverschijning wordt in elke zaal warm ontvangen. Het concert van Nirvana doet niet helemaal recht aan de prachtige songs en muziek van Kurdt Kobain. Hij heeft een hartverscheurend klagend stemgeluid, en zijn al even klagend scheurende gitaar kleurt daar soms prachtig bij, maar in de loeiharde speakers verdwijnen de subtiliteiten van zijn songs. Bleach is echter schitterend, en ook de EP Blew is zeer de moeite waard. De nummers om God's Balls zijn eenvormiger, maar zeker PA-bestendig.